حجت الاسلام والمسلمین دادگر در آئین بازگشایی سال تحصیلی جدید پردیس ها و مراکز آموزشی دانشگاه فرهنگیان:
دانشگاه فرهنگیان باید از یک سازمان صرف آموزشی به یک سازمان حل مسأله و پویا برای حل مسائل تعلیم و تربیت کشور تبدیل شود
حجت الاسلام والمسلمین دادگر مسئول نهاد سازمان مرکزی دانشگاه فرهنگیان در آئین بازگشایی سال تحصیلی جدید پردیس‌ها و مراکز آموزشی دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور در پردیس نسیبه تهران در روز 29 شهریورماه، ضمن تشکر از همه مسئولان، استادان، دانشجو معلمان و حاضران در جلسه و همه کسانی که به صورت مجازی در مراسم بازگشایی سال تحصیلی جدید و بهار دانش و مهر دانشگاه فرهنگیان حضور دارند، با حدیثی از پیامبر اکرم(صلی‌الله و علیه و آله) سخنان خود را آغاز نمود که حضرت فرمودند:
علیکَ بالعلم ِفانّ العِلْم خلیلُ المؤمِنِ و الحلمَ وزیرُهُ و العقلَ دلیلُهُ و العمل قیّمه و الرّفق أبوه و اللّین أخوه و الصّبر امیرُ جنودِهِ
«نهج الفصاحه، حدیث 1961»
برتو باد به فراگیری علم، همانا که علم دوست مؤمن است و بردباری وزیر او و عقل راهنمایش و عمل سرپرست او و رفق و مدارا پدر او و ملایمت با دیگران برادر او و صبر، امیر سپاهیان او است.
حجت الاسلام دادگر با تاکید بر اهمیت توجه و قدرشناسی از قرارگرفتن در فضای علم و دانش و نفس‌کشیدن در این فضا و مجاهدت در مسیر تعلیم و تربیت اظهارداشت: این فرصت‌هایی است که خدای متعال در این دوره جوانی در اختیار شما عزیزان قرار داده و شما هم می‌توانید جدی گرفته و خیلی خوب استفاده کنید و هم می‌توانید جدی نگیرید و در این صورت توفیقات چندانی برای کسب دانش و اثرگذاری و تغییر و تحول در مجموعه‌های تعلیم و تربیتی که در آن قرار می‌گیرید پیدا نخواهید کرد.
وی ادامه داد: با اشاره به مجاهدت‌هایی که انبیاء، اولیاء و شهیدان کردند و این تلاش‌ها و کوشش‌هایی که برای موفقیت و امنیت کشور صورت‌گرفته تا این نقطه ای از مسیرکه اکنون رسیده ایم و امروز در دست ما و شماست و آینده در دستان دیگران قرار می گیرد که باید به فکر تحول و تعالی و ارتقاء آن باشید؛ این خیلی مهم است که ما انگیزه های خود را چگونه تنظیم کنیم، انگیزه الهی و نیت صادقانه داشتن،خضوع و خشوع در پیشگاه الهی داشتن و توجه داشتن به اهل بیت(علیهم‌السلام) به‌عنوان منبع و گنجینه خوبی‌ها و نیکی‌ها، خیلی مهم است. همچنین توجه به تجارب استادان و معلمان و راهنمایان متعهدی که تجارب بسیار خوبی را دارند، بهره‌برداری از این تجارب به عنوان مدیریت دانش که از آن بهره می‌گیرند و از این فرصت ها استفاده کردن، اینها مجموعه نکاتی است که ما را رهنمون می‌کند به آن مقصد و جایگاهی که وظیفه ما و شماست و باید در عرصه تعلیم و تربیت تلاش و مجاهدت کنیم تا ان‌شاءالله به آن نقطه مطلوب دست پیدا کنیم.
عضو هیأت رییسه دانشگاه با اشاره به قرارگرفتن در آستانه اربعین حسینی و در شرایطی که کرونا ویروس منحوس باعث ایجاد شرایط و محدودیت‌هایی شده افزود: تا قبل از این شرایط، کسانی که به دنبال فضای معنوی و معرفتی و سلوکی بودند این توفیق را داشتند که در مسیر پیاده روی اربعین حضور پیدا کنند ولی امسال این امکان وجود ندارد و محدود به زائران داخل خود کشور عراق شده است؛ درباره این وضعیت به خاطره‌ای اشاره می‌کنم: خدمت یکی از اساتید و بزرگان رسیدیم در زمانی که تازه می‌خواستیم از فضای علمی و معنوی حوزه، فضایی که در آن یک رابطه عمیق معنوی و عاطفی بین ما و اساتید ما وجود داشت و فضای حاکم بر آن فضای نورانی و معنوی بود به‌دلیل دعوتی که از ما شده بود، به فضای مسؤولیت در یکی از دانشگاه‌ها وارد بشویم؛ خیلی نگران بودیم و فضای کاری دانشگاه را هم تجربه نکرده بودیم و فقط در فضای تبلیغ دینی گاهی برنامه‌هایی در برخی دانشگاه‌ها داشتیم. گزارشاتی به ما رسیده‌بود و برای ما ذهنیتی ایجاد کرده بودند که در دانشگاه‌ها فضا، فضای بی دینی و سکولاریسم و غرب‌گرایی است و توهین به مقدسات می شود و خیلی از اتفاقات دیگر صورت می‌گیرد و البته جوان های مؤمن هم هستند ولی پایه های کار در دانشگاه اینگونه است. ایشان سفارشی کردند و گفتند: خیلی مهم است؛ انسان باید انگیزه هایش را الهی و مومنانه و مخلصانه کند،در این صورت در هرکاری و گوشه ای که قرار می گیرد می‌تواند برای خود و اطرافیان یک کانون معرفتی و نورانی ایجاد کند؛ این نکته همیشه آویزه گوش ما قرار گرفت و لذا به عنوان یک درس از فرمایشات آن استاد بزرگوار این بهره را می گیریم که ما هم در دانشگاه‌مان و هم اگر توفیق حضور در راهپیمایی اربعین نداریم، در هر نقطه‌ای که هستیم، آن نقطه را تبدیل به یک کانون نورانی، معرفتی و معنوی کنیم و حتی محیط دانشگاه و پردیس و مراکز تابعه دانشگاه را می شود تحت تأثیر معنوی برای خود و دیگران قرار داد و بهره گرفت.
مسئول دفتر نهاد سازمان مرکزی دانشگاه با بیان شرایط خاص و مشکلات پدیدآمده در ایام کرونا و استمرار تحریم های اقتصادی علیه کشور توسط نظام سلطه و دشمنان اظهار داشت: بی‌تدبیری های داخلی و کم کاری های عامدانه یا غافلانه از سوی برخی مسئولان که وظیفه سنگینی برای کار و خدمت و تحرک بیشتر دارند و باید اقدام عملی مناسب کنند و مشکلات اقتصادی کشور و مردم را حل کنند، روز به روز فشار به مردم را بیشتر می کنند. ما با چشم خودمان دیدیم که در ایام سخت کرونایی چه فضای همدلی در فضای کشور به وجود آمد؛ مواسات مؤمنانه، خدمت مؤمنانه، کمک به همنوعان، رسیدگی‌ها، پرستاری ها، مجاهدت ها، آن‌هم در شرایطی که برخی از پرستاران و پزشکان ما از ایران فرار کردند و یا از ترس در بیمارستان‌ها حضور پیدا نکردند و نماندند اما بسیاری از جوانان و گروه های جهادی بودند با علم به اینکه خطر جانی آنها را تهدید می‌کند و امکان این هست که اتفاقی برای آنها بیفتد آمدند در کنار سایر پزشکان، پرستاران و حتی خدماتی های بیمارستان ها و کمک کردند، و حتی روحیه به رزمندگان عرصه سلامت دادند؛ این روحیه خوب و واقعی ملت مسلمان ایران اسلامی است که کشورمان را از بحران ها نجات داده و می‌دهد، این روحیه است که جوانان ما را امیدوار کرده و امیدآفرین است؛ این روحیه است که به خانواده ها مقداری آرامش می‌دهد.
این که هر دفعه یک اتفاق و یک تغییر اولویتی در کشور حادث می شود و متاسفانه خانواده ها را مضطرب می کنند و استرس ایجاد می کنند که چه اتفاقاتی می خواهد بیفتد ؟! نگران کننده است.
توجه کنید به این مجاهدت هایی که شهدای عزیز کردند که برخی از این شهدای عزیز تصویر مبارکشان روی این صندلی ها در این سالن نصب شده، توجه کنید به اینکه اگر نبودند بعضی از کسانی که برخی از آنها در همین جمع ما نیز هستند که با مجاهدت‌های خود از اسلام و کیان این ملت و از امنیت این کشور و از ندای حضرت امام(رضوان الله تعالی علیه) در میدان های دفاع مقدس، دفاع نمی کردند امروز ما در چه شرایطی بودیم؟
ما باید توجه داشته باشیم و حداقل از باب وظیفه امر به معروف و نهی از منکر بخشی از این غفلت ها و سهل انگاری هایی که میشود را تذکر دهیم و بعضی از حقایق پشت پرده را ببینیم، تحلیل های دقیق داشته باشیم، راه را گم نکنیم و گمان نکنیم که همه چیز رفت؛ نه خیر،حقیقت و واقعیت ملت مسلمان ایران همان است که سردار شهید سلیمانی بزرگوار گفتند: «ما ملت شهادتیم و ما ملت امام حسینیم»، لذا ملت ایران ملتی موحد، ملتی قدرشناس و فادار و متوجه به ارزش‌های اسلامی و انسانی و انقلابی است، اما برخی از کسانی که مسئولیت دارند و باید حقیقتاً مجاهدت کنند و از هیچ کوششی فروگذار نکنند و به این مردم خدمت کنند، دچار غفلت هایی هستند و این فشارها روز به روز بر مردم دارد زیادتر میشود؛ کیست که نداند و نفهمد که چه اتفاقاتی دارد در جامعه می افتد و چه دست‌هایی در کار است و بناست چه بشود توسط برخی از افرادی که متاسفانه در این زمینه یا غفلت می کنند یا مسامحه و کوتاهی می‌کنند اگر نگوییم برخی دست های نفوذ بیگانه هم در کار باشد !! خیلی باید هوشمندانه از این انقلاب و این کشور و این ملتی که اینطور صادقانه در میدان‌های گوناگون حضور دارند،دفاع و خدمت کرد. ما و شماها هم در تاریخ و هم از حیث وظایف تعلیم و تربیتی در این زمینه وظیفه داریم؛ مسئولیت در تعلیم و تربیت و تربیت معلم خیلی مسئولیت سنگینی است.
حجت الاسلام دادگر با بیان این که باید عاشورا را به عنوان نقطه عطف تاریخ اسلام بدانیم ادامه داد: عاشورا درس های فراوانی دارد؛ در هر زمینه ای که درس ها و پیام های عاشورا را ما و شما مرور کنیم، خیلی از درس ها را فراروی ما و شما می گذارد؛ در چندین سال قبل یکی از اساتید ما در دوره دکتری در یکی از دانشگاه ها حاشیه‌ای در کلاس رفت و گفت ما دو حال بیشتر نداریم، یا باید تسلیم شویم یا با دشمنان و کسانی که قبولشان نداریم باید بنشینیم سر یک میز و کنار بیاییم؛ بنده به‌عنوان یک دانشجو در کلاس درس عرض کردم که استاد راه دیگری هم وجود دارد چرا تسلیم با ذلت؟ پس هیهات منا الذله چیست؟ و راهی که سیدالشهدا و شهدای عزیز انقلاب اسلامی فراروی ما گذاشتند چیست؟ نهایت این است که در سخت ترین شرایط و بدترین اوضاع و احوال، ما از الگوها تبعیت کنیم و شهادت عزت مدارانه را انتخاب کنیم. این خیلی نکته مهمی است، ما به این چیزها توجه نمی‌کنیم، دشمن اگر بداند که ملت ایران، ملت مجاهد و شهیدپرور و وفادار به آرمان‌های خود هست و از شهادت هرگز نمی ترسد، قطعا عقب‌نشینی خواهد کرد. ما قدر سرمایه‌ها و ظرفیت‌های داخلی خود و داشته‌های خود را بدانیم؛ این سرمایه‌ها سرمایه‌های بزرگی است که در اختیار ماست؛ گاهی می‌بینیم که به این سرمایه‌ها توجه نمی‌شود و بعد هم می‌گوییم چرا فرار مغزها شد؟ خوب در داخل کشور باید زمینه را فراهمکرد تا اتفاقات این چنینی نیافتد.
عضو هیأت رییسه دانشگاه در ادامه به بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی اشاره کرد و افزود: در گام دوم انقلاب اسلامی اگر رهبری عزیز انقلاب این بیانیه بسیار مهم و کلیدی را صادر فرمودند، اگر از ابتدا تا انتهای بیانیه را مطالعه و دقت کنیم می بینیم تصویر و تحلیل واقع بینانه‌ای را از انقلاب اسلامی ایران ارائه فرموده‌اند و مسئولیت بسیار مهمی را برای نظام پیشرفته اسلامی به دوش جوانان گذاشته اند که خیلی نکته مهمی است؛ ما باید در حوزه تعلیم و تربیت و تربیت معلم طراز انقلاب اسلامی ببینیم متناسب با این افق که در گام دوم مطرح شده و یا در مورد دلالت های تعلیم و تربیتی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی چه وظایفی داریم و چه کرده ایم ؟
حضرت آقا با تبیینی که در این دیدار اخیر فرمودند معلمان را «افسران سپاه پیشرفت کشور» خواندند؛ این خیلی نکته مهمی است؛ این تعبیر از تعابیر بسیار مهم و راهبردی و حساس است و اگر ما توجه نکنیم قطعاً نمی توانیم از این ظرفیت ها و جایگاه‌هایی که در اختیار ما و شماست بهره بگیریم؛ عزیزان این فرصت های جوانی را قدر بدانیم و استفاده کنیم.
وی سپس به موضوع نظام آموزشی و ضرورت تحول در آن پرداخت و گفت: در حال حاضر بحث تحول در نظام آموزشی مطرح است، وقتی در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی مطالعه می‌کنیم، می بینیم کسانی از برخی از کالج‌ها و دانشکده‌ها و دانشگاه‌های دنیا به کشور ما آمده اند، با مراجعه به حوزه های علمیه و مدارس علمیه برخی از تجربه ها و مدل‌های علمی و آموزشی را برداشته و به خارج از کشور برده‌اند و در کالج ها و دانشکده های خود استفاده کرده اند، اما در دانشگاه‌های خودمان، در کنار این حوزه های علمیه و مدارس علمیه نمی توانند و یا نمی خواهند از این فرصت‌ها برای تحول در نظام آموزشی بهره بگیرند؛ اگر شما همین سنت حسنه مباحثه و گفتگوی علمی در حوزه‌های علمیه که پیرامون هر دانش و علمی دارد صورت می‌گیرد را عملیاتی کنید، می‌بینید چه اتفاقات و برکات بسیار خوبی در رابطه با آن موضوع و دانش برای شما ایجاد میشود؛ گفتگوی علمی و مباحثه علمی خیلی برکات زیادی دارد یا پیش مطالعه که استادان خیلی تاکید می‌کنند که قبل از اینکه وارد کلاس بشوید، پیش مطالعه کنید و بعد مباحثه کنید؛ این سنت‌ها، سنت‌های قدیمی و مندرسی نیست؛ سنت های جدید و نوینی است که امروزه در دنیای علم دارد استفاده می شود؛ ما خیال می کنیم که این روش ها و سنت ها منسوخ شده و یا اینکه چندان مفید نیست.
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فرهنگیان گفت: دانشگاه فرهنگیان احتیاج جدی به نظام تربیتی دارد؛ نظام تربیتی از پروژه های پژوهشی در حال طراحی است و ان شاءالله امیدواریم با سرعت مناسبی هرچه سریع‌تر آماده شود؛ ما معتقدیم تا این نظام تربیتی تعریف نشود که پیوند بین اسناد بالادستی و انتظارات رهبری عزیز انقلاب اسلامی را مشخص می‌کند، نظامات فرهنگی، آموزشی، پژوهشی، دانشجویی، مدیریتی، طرح ها و برنامه ها در دانشگاه ناقص خواهد بود. ولی اگر نظام تربیتی یعنی نقشه جامع به درستی طراحی بشود این نظامات هر کدام پیوند خودشان را به آن نظام تربیتی به درستی رقم می‌زنند و همدیگر را خنثی نمی‌کنند؛ شما همین جا در برخی از تصاویر گاهی مشاهده کردید به کل دانشجوها می گویند با چادر در کلاس درس بنشینید ولی استاد زن در حال تدریس خود فاقد چادر است، دانشجو می گوید اگر بنا باشد در محیط دخترانه چادر نباشد پس همه نداشته باشند، بله در محیطی که زنانه و دخترانه است و هیچ مردی وجود ندارد باید به این اقتضائات و راحتی های خانم‌ها توجه شود ولی در فضایی که هنوز آقایان در پردیس ها و مراکز خانم ها حضور دارند، شما با یک تناقض هایی مواجه اید؛ در نظام تربیتی خیلی از این سنت های علمی و فرهنگی و اجتماعی مورد توجه قرار خواهد گرفت و حتی برخی از این تعارض ها و تناقض‌ها برطرف خواهد شد و همه بخش‌های دانشگاه می توانند ارتباط و پیوند تربیتی خوبی با آن برقرار کنند؛ آن‌وقت خروجی‌های دانشگاه متفاوت خواهد بود.
حجت الاسلام دادگر در ادامه با تأکید بر اهمیت آینده پژوهی بیان داشت: رصد و آینده‌پژوهی در دانشگاه فرهنگیان خیلی مهم است؛ چه در قالب گروه پژوهشی و چه در قالب یک مرکز ما احتیاج جدی داریم؛ و با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری که وزارت علوم، وزارت آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و خود دانشگاه مسئولیت سنگینی به دوش دارند، بدون رصد و آینده‌پژوهی نمی‌توانیم این مطالبات و انتظارات رهبر معظم انقلاب اسلامی را به‌عنوان چراغ راه و راهنمای خود در حد مطلوب عملیاتی کنیم؛ یعنی باز هم در دانشگاه اتفاق خاصی نمی افتد و به تعارفات می‌گذرد و به تکرار و یا بیان و تبیین صرف صحبت‌ها و فرمایشات حضرت آقا می گذرد و یا خوشمان می‌آید که ایشان در مورد دانشگاه فرهنگیان چنین یا چنان فرموده اند.
اما اگر مرکز رصد و آینده‌پژوهی در دانشگاه وجود داشته باشد قطعاً این اتفاق نخواهد افتاد، یا مدیریت دانش و پژوهش که پژوهش در تربیت معلم در سابق جایگاه چندانی نداشته و خیلی کم بوده افرادی که علاقه داشتند و کار پژوهشی ویژه‌ای داشتند، اما در حوزه آموزش، مدیریت دانش لازم است؛ تجاربی که در تربیت معلم وجود دارد سرمایه خیلی بزرگی است که می شود شیوه های نوین را به شیوه آموزش فعلی هم اضافه کرد و پیوند زد و خیلی اتفاقات تحولی خوبی را رقم زد؛ در دانشگاه‌های دیگر استاد وارد کلاس می شود و درس را می‌گوید و انتقال دانش را انجام می دهد و می‌رود؛ اما در دانشگاه فرهنگیان علاوه بر انتقال دانش، شیوه آموزش این دانش و نقش تربیتی خیلی مسأله مهمی است؛ از اینها متاسفانه گاهی غفلت می شود؛ ان شاءالله یک بخشی از دانشگاه باید متوجه خود این مدیریت دانش بشود؛ ایجاد مرکز آموزش و یادگیری الکترونیکی در دانشگاه که خوشبختانه اخیراً در هیأت رئیسه محترم دانشگاه نیز مطرح شد و مورد توجه قرار گرفت، یکی از ضرورت‌های امروز دانشگاه فرهنگیان است و باید هرچه سریع‌تر به آن پرداخته شود.
عضو هیأت رییسه دانشگاه در ادامه با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری در مورد اجرای دوره های ضمن خدمت معلمان توسط این دانشگاه بیان داشت: آموزش‌های کوتاه مدت را رهبری عزیز انقلاب اشاره فرمودند که ذیل دانشگاه فرهنگیان اتفاق بیفتد که بنظرم باید هرچه زودتر باید زیرساخت‌های کافی برای تحقق این مهم فراهم شود؛ اگر این زیرساخت‌ها فراهم نشود فقط همین تأکیدات در دانشگاه فرهنگیان تکرار می شود و باز حضرت آقا در صحبت‌های بعدی شان این نکته‌ها را مرور می‌کنند و چند نکته جدید هم اضافه می‌کنند و این، بارِ تکلیف و مسئولیت همه عزیزان را سنگین‌تر می‌کند؛
وی در پایان با تاکید بر نیاز دانشگاه فرهنگیان به یک تحول، تعالی و گذر از وضعیت موجود افزود: دانشگاه فرهنگیان باید از یک سازمان صرف آموزشی به یک سازمان حل مسأله و پویا برای حل مسائل تعلیم و تربیت کشور تبدیل شود؛ نه تنها مسائل خودش، بلکه مسائل تعلیم و تربیت کشور را هم باید بتواند بررسی و حل کند و به حل مشکلات آموزش و پرورش هم کمک کند؛ امیدوارم در آینده ای نزدیک شاهد یک بازمهندسی هم در نظام آموزشی و هم در رویکردها و هم در تمرکززدایی از ستاد دانشگاه به صف و به پردیس های سراسر کشور باشیم و در برخی از ساختارهایی که زائد یا پرهزینه است و یا گرفتاری ها را چند برابر می‌کند، تأمل و بازنگری کنیم؛ شاید زمانی فکر و تصور می‌شد که برخی از ساختارها هرچه طولانی تر بشود مسائل را خیلی بهتر حل می‌کند ولی امروز وقتی در گزارش‌هایی که از همکاران نظارت و ارزیابی که در استان‌ها حضور پیدا کرده و بررسی می‌کنند و گزارش‌هایی که خود مدیریت‌های محترم در دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور ارائه می‌کنند، و یا از پردیس ها و مراکز، استادان، دانشجویان و مجموعه های دانشجویی گزارش می شود، می بینیم دانشگاه فرهنگیان با برخی از مشکلاتی مواجه است که یکی از مهم‌ترین آنها چابک شدن دانشگاه است؛ ساختارهای دانشگاه در بخشی از زمینه‌ها متورم و ناکارآمد شده و می‌طلبد که هر چه زودتر چابک تر و اصلاح شود و به نفع پردیس های استانی بازمهندسی بشود تا همه ما بتوانیم به فضل و مدد الهی توفیقات بیشتری را برای پیشرفت، تعالی و تحول دانشگاه فرهنگیان و نیز آموزش و پرورش داشته باشیم. جا دارد از زحمات و تلاش‌های هیأت رئیسه محترم دانشگاه به طور ویژه جناب آقای دکتر خنیفر و همه مدیران، استادان، کارکنان خدوم دانشگاه و همه عزیزانی که با انگیزه و دغدغه، دل برای تربیت معلم در این کشور می سوزانند، وقت می‌گذارند و مجاهدانه خدمت می‌کنند، سپاسگزاری نموده و از خدای متعال هم برای هدایت کسانی که غفلت و کم‌کاری و کوتاهی می‌کنند و دغدغه چندانی ندارند و صرفاً به عنوان یک شغل به این کار نگاه می کنند دعا نماییم.